Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych ocenia tzw. program azotanowy negatywnie.
Założenia od strony urzędniczej może są i zasadne, ale praktyka, zdrowy rozsądek czy etyka rolnika mówi zupełnie co innego. Czujemy się my rolnicy, że spostrzegani jesteśmy jako grupa zawodowa, która chciałaby szkodzić całemu społeczeństwu, a tak nie jest. Ze względu na coraz większe koszty nie stosujemy wielu nawozów azotowych, lub stosujemy je w ograniczonej ilości a lepiej było by powiedzieć optymalnie do potrzeb, jeśli chodzi o azot mineralny, z drugiej strony po ograniczeniu chowu i hodowli jest ograniczona ilość obornika. Zatem nie przekroczymy norm, o których mowa w nowym prawie – informuje rzecznik prasowy Związku Tadeusz Szymańczak.
W opinii PZPRZ, zupełnie niezrozumiałe są nowe terminy stosowania nawozów.
- Grunty orne: nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne – od 1 marca do 20 października, nawozy naturalne stałe – od 1 marca do 31 października
- Grunty orne na terenie gmin objętych wykazem – nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne – od 1 marca do 15 października, nawozy naturalne stałe – od 1 marca do 31 października
- Uprawy trwałe, uprawy wieloletnie i trwałe użytki zielone: nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne – od 1 marca do 31 października, nawozy naturalne stałe: od 1 marca do 30 listopada.
Nałożono na rolników w całej Polsce obowiązek przestrzegania wymogów z Programu działań, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz. U. poz. 1339).
W związku z ocieplaniem się klimatu, warunki klimatyczne i glebowe powodują, że można by stosować nawozy naturalne i mineralne wcześniej ponieważ wegetacja roślin jest wcześniejsza i rośliny odczuwają w tym momencie głód nawozowy, co może mieć wpływ na jakość i wielkość plonu – zauważa w stanowisku PZPRZ Szymańczak.
Takie działania powodują skutki:
a. określonych terminów stosowania nawozów
b. warunków przechowywania i magazynowania nawozów naturalnych oraz postępowania z odciekami
c. rolnik musi dokonać obliczeń maksymalnych dawek azotu, na powierzchni większej lub równej 10 ha użytków rolnych lub utrzymujący zwierzęta gospodarskie w liczbie większej lub równej 10 DJP
d. rolnik jest w obowiązku opracowania od 1 stycznia 2019 r. planu nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych, lub uprawiający uprawy intensywne
e. rolnik, który podpisze umowę dotyczącą nabycia lub sprzedaży nawozów naturalnych do bezpośredniego rolniczego wykorzystania, dokument musi przechowywać na wypadek kontroli.
Nałożony jest również obowiązek prowadzenia ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem. Każdy rolnik musi złożyć oświadczenie o tej ewidencji przy składaniu formularza o płatnościach obszarowych. Agencja może pomniejszyć należne rolnikowi płatności bezpośrednie, ONW, rolnośrodowiskowe, rolnośrodowiskowo-klimatyczne, ekologiczne i zalesieniowe, gdy rolnik nie w pełni przestrzega nałożone na niego przepisy.
Wielu rolników może mieć problemy ze spełnieniem wymogów dotyczących programu azotanowego. Przede wszystkim dlatego, że terminy stosowania nawozów są zbyt restrykcyjne, skracając możliwość ich stosowania, co najmniej o miesiąc.
Ważnym problemem jest też przechowywanie nawozów naturalnych w odpowiednich warunkach; doprowadza do znacznego zwiększenia kosztów na zbiorniki na gnojowicę i gnojówkę, a także powiększenia płyt obornikowych i zagospodarowania odcieków.
– Plany nawożenia azotem w większych gospodarstwach będą dodatkowo musiały zyskać pozytywną opinię okręgowej stacji chemiczno-rolniczej. Dokumenty tych planów wraz z opinią trzeba będzie dostarczyć do urzędu gminy oraz wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska – zauważa w stanowisku Szymańczak.
Chodzi tu o gospodarstwa: o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych prowadzące uprawy intensywne (określone w programie zboża, okopowe i warzywa), na gruntach ornych na powierzchni powyżej 50 ha; utrzymujące obsadę większą niż 60 DJP.
PZPRZ wylicza skutki wprowadzenia nowych przepisów w punktach:
1. Biurokracja urzędnicza i tak już bardzo duża
2. Zlecanie urzędnikom sporządzania planów nawozowych
3. Dostarczanie dokumentacji do odpowiednich instytucji
4. Zwiększenie kosztów produkcji
5. Zmniejszenie dochodów rolników
6. Skrócenie czasu stosowania nawozów mineralnych i naturalnych
7. Powiększanie zbiorników i płyt gnojowych
8. Przechowywanie dokumentów
9. Nadmierna papierologia ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem która musi zawierać:
– datę stosowania nawozu;
– rodzaj i powierzchnię uprawy, na której został zastosowany nawóz;
– rodzaj zastosowanego nawozu;
– dawka nawozu;
– termin przyorywania nawozu naturalnego, w przypadku zastosowania tego nawozu na terenie o dużym nachyleniu.
10. Uznajemy, że wszyscy rolnicy w myśl równości i sprawiedliwości powinni być traktowani równo w przywilejach jak i w obowiązkach.
Tadeusz Szymańczak
Rzecznik Prasowy
Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych