Co dalej z rzepakiem? Planowana jest zmiana projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Przyjęcie omawianych przepisów może doprowadzić do załamania opłacalności upraw rzepaku w Polsce. W tej sprawie Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych postanowił wystąpić z pismem do Premiera:
Szanowny Pan
Mateusz Morawiecki
Prezes Rady Ministrów
W związku ze skierowaniem przez Rząd RP pod obrady parlamentarne projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (UD414, druk sejmowy 2541) Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych pragnie zwrócić uwagę Pana Premiera na niebezpieczeństwa wynikające z ewentualnego wejścia w życie przepisów w niej zawartych dla polskiego rolnictwa.
Największe niebezpieczeństwo wynika z propozycji rezygnacji z naliczania kar za ewentualny brak realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego przez podmioty gospodarcze w roku bieżącym, oraz określenie ustawą tego wskaźnika na rok 2023 na poziomie 60% (w poprzednich latach było to 80%). Takie zmiany w zasadach realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego nieuchronnie doprowadzą do zmniejszenia zapotrzebowanie na nasiona rzepaku przez zakłady produkujące olej. Tym samym należy oczekiwać wówczas także dużych spadków cen zbytu nasion rzepaku, które już obecnie tylko w związku z informacjami płynącymi z mediów na temat opisywanych w tym apelu, przewidywanych zmian w prawie, znacznie się obniżyły. Nie ma zatem żadnej wątpliwości, że proponowane zmiany w zakresie Narodowego Celu Wskaźnikowego zupełnie zdestabilizują pewną równowagę cenową na rynku, a producenci, którzy już w tym roku wykonali zasiewy rzepaku zostaną postawieni przed niemożliwym do zrealizowania zadaniem zbilansowania kosztów produkcji uzyskanymi środkami finansowymi ze sprzedaży nasion.
Niewątpliwie spowoduje to spadek zainteresowania uprawą rzepaku w kolejnych latach, ale takie zjawisko będzie ze wszech miar niekorzystne dla polskiego rolnictwa. Należy tutaj podkreślić, że odpady uzyskane po produkcji oleju (makuchy czy śruta poekstrakcyjna) odgrywają bardzo znaczącą role w zabezpieczeniu potrzeb żywieniowych zwierząt w zakresie białka. Nie bez znaczenia jest także to, że rzepak jest obecnie niezmiernie istotnym elementem zmianowań, przerywającym monokulturę zbożową. Zmniejszenie areału uprawy rzepaku nieuchronnie doprowadzi do pogorszenia sytuacji w tym względzie, a tym samym utrudni możliwości uzyskiwania odpowiednio wysokich i stabilnych plonów zbóż, roślin decydujących o bezpieczeństwie żywnościowym kraju. Nie bez znaczenia jest także to, że ograniczenie możliwości stosowania poprawnych zmianowań wskutek ograniczenia powierzchni rzepaku znacznie utrudni także realizację celów ekologicznych, związanych chociażby z wprowadzaniem w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE tzw. ekoschematów.
W związku z powyższym uprzejmie prosimy Pana Premiera o podjęcie działań, które doprowadzą do tego, że ustawa ta w zaproponowanym kształcie nie wejdzie w życie. Naszym zdaniem jest ona szkodliwa dla stabilności finansowej naszych gospodarstw i tym samym narusza bezpieczeństwo żywnościowe naszego kraju.
Stanisław Kacperczyk, Prezes Zarządu
Sz.P. Mateusz Morawiecki-Prezes Rady Ministrów-ustawa o biopaliwach